Advies expertgroep burgerschap: nieuwe eisen en een instellingsexamen?

Begin juni bracht een expertgroep van docenten en onderzoekers een advies uit voor het vak burgerschap. De expertgroep adviseert nieuwe kwalificatie-eisen in te voeren en pleit voor een verplicht examen burgerschap. Hoe zijn de reacties op dit advies en wat gaat er de komende jaren veranderen?

 

Advies expertgroep burgerschap: nieuwe eisen en een instellingsexamen?

dinsdag, 3 oktober, 2023

Begin juni bracht een expertgroep van docenten en onderzoekers een advies uit voor het vak burgerschap. De expertgroep adviseert nieuwe kwalificatie-eisen in te voeren en pleit voor een verplicht examen burgerschap. Hoe zijn de reacties op dit advies en wat gaat er de komende jaren veranderen?

 

Versterking burgerschapsonderwijs
In april 2022 vroeg het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een expertgroep van twaalf docenten, lerarenopleiders en deskundigen om te adviseren over de inhoud van de kwalificatie-eisen voor burgerschapsonderwijs en over inspannings- en/of resultaatverplichting. Afgelopen juni presenteerde de expertgroep het rapport  ‘Burgerschapsonderwijs in een veranderende samenleving’ met daarin op hoofdlijnen de volgende drie adviezen.

examen
  • Voer nieuwe kwalificatie-eisen in: twintig kwalificatie-eisen die zijn ingedeeld in vier thema’s (verschil en gelijkwaardigheid, individu en groep, maatschappijvisies en maatschappelijke vraagstukken, macht en besluitvorming), waarbij steeds kennis, veranderbaarheid, ervaringen, standpuntbepaling en handelingsmogelijkheden van studenten centraal staan.
  • Voer een verplicht instellingsexamen burgerschap in: een verplicht examen waarbij scholen en teams de keuzevrijheid hebben om een examenvorm te kiezen die aansluit op hun onderwijsvisie, opleiding of doelgroep.
  • Expliciteer de wettelijke burgerschapsopdracht voor scholen: geef scholen de opdracht om democratische waarden als vrijheid, gelijkwaardigheid en zeggenschap voor te leven en te stimuleren, en maak van de school een mini-samenleving.

 Benieuwd naar de invulling van het kwalificatie-eisen, het examenadvies en de burgerschapsopdracht? In het adviesrapport lees je hier alles over.

Minister: wel nieuwe eisen, geen instellingexamen
Demissionair minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf heeft het advies van de commissie integraal overgenomen, behalve het advies over het invoeren van een verplicht examen. De minister gaf in zijn reactie op het rapport aan eerst te willen afwachten of de huidige maatregelen, waaronder de nieuwe eisen en een passende resultaatverplichting, afdoende zijn om de kwaliteit van het burgerschapsonderwijs te verbeteren.

De wetsvoorstellen met de nieuwe aanpassingen voor het vak burgerschap zouden in het schooljaar 2025/2026 van kracht moeten zijn. In 2030 zal dan duidelijk worden of de nieuwe aanpak heeft geleid tot beter burgerschapsonderwijs.

Tweede Kamer hoopt op meer
Maar met de nieuwe verkiezingen in aantocht zijn andere keuzes natuurlijk ook weer mogelijk. En daar hebben veel fracties in de Tweede Kamer wel oren naar. Zij vinden het besluit van de minister niet ver genoeg gaan, zo lieten zij weten in het commissiedebat mbo dat 13 september plaatsvond. Deze fracties maken zich hard voor een verplicht (instellings)examen burgerschap. Alleen dan zal het vak echt serieus genomen worden en zal de kwaliteit van het vak daadwerkelijk verbeteren.

Veel fracties gaven bovendien aan iets te voelen voor de verplichting voor scholen om bevoegde docenten aan te stellen voor de algemene vakken, zoals burgerschap. Minister Dijkgraaf stemde toe om hierover de komende tijd met docenten en deskundigen in gesprek te gaan. Hierover zal hij begin 2024 uitsluitsel geven.

Wat vinden jullie?
Natuurlijk zijn wij heel benieuwd naar jullie mening over de nieuwe plannen voor het vak burgerschap. Vinden jullie de huidige maatregelen voldoende, of zouden jullie graag zien dat er een verplicht (instellings)examen voor het vak burgerschap komt? Laat het ons weten via de poll hiernaast. En mocht je het leuk vinden om eens met ons te sparren over de toekomst van het vak burgerschap, en je wensen en zorgen daarbij; schroom dan niet om contact op te nemen met ons.